Gegevens

Gepubliceerd: zondag 16 oktober 2016 18:08

demorgen.be - 12/06/2015, Opinie Tom De Meester

Tom De Meester is energiewatcher van de PVDA, auteur van Opgelicht. De energiezwendel van Electrabel & co' en co-auteur van De miljonairstaks en 7 andere ideeën om de samenleving te veranderen (EPO). De magere energiewinst weegt niet op tegen de enorme kosten van het mastodontproject, zo betoogt hij.

"In elke woning moet een slimme energiemeter komen. Dat zegt Vlaams energieminister Annemie Turtelboom (Open VLD) na een werkbezoek aan de Italiaanse energiemultinational Enel. "Als we in Vlaanderen voluit willen gaan voor groene energie is er geen andere optie. Dit is goed voor de consument én voor de overheid." Maar die bewering klopt niet.

In werkelijkheid haalt vooral de energiesector veel voordeel uit de slimme meters. Verbruiksgegevens stromen immers digitaal binnen, waardoor het legertje meteropnemers, dat nu dag in dag uit van deur tot deur gaat om de meterstanden te noteren, vriendelijk bedankt kan worden voor bewezen diensten. Wanbetalers worden sneller gedropt: dankzij de slimme meter kan de stroom voortaan op afstand dichtgeknepen worden. Maar bovenal: de slimme meter maakt ook nieuwe, slimme tarieven mogelijk. Electrabel en co. dromen van tariefformules waarbij de stroomprijs dag per dag of zelfs uur per uur verschilt. Dat de consument nu al het noorden verliest in het oerwoud van tarieven? Dat flexibele tarieven onze energiefactuur nog wispelturiger maken? Dat niemand zit te wachten op jojo-tarieven die op piekmomenten drie tot vijf keer duurder uitvallen, zoals in de VS? Het zal de energiemarketeers worst wezen.

"Dat Turtelboom vandaag een bocht van 180 graden maakt wordt op gejuich onthaald in de headquarters van Electrabel & co, maar dreigt de consument zuur op te breken."

Dat Annemie Turtelboom de slimme meters overal verplicht wil uitrollen doet de wenkbrauwen fronsen. De vorige Vlaamse regering besliste in 2012 namelijk precies het omgekeerde. Na een stapel vernietigende onderzoeksrapporten en adviezen, en na hevig protest van de vakbonden over de Gezinsbond en de Liga voor Mensenrechten tot Samenlevingsopbouw en Test-Aankoop, besliste de Vlaamse regering om niét over te gaan tot een grootschalige uitrol. Dat Turtelboom vandaag een bocht van 180 graden maakt wordt op gejuich onthaald in de headquarters van Electrabel & co, maar dreigt de consument zuur op te breken.

Ten eerste, slimme meters zijn peperduur. In de media zwaait minister Turtelboom met een prijskaartje van nauwelijks 70 euro per gezin - op vier jaar is die investering terugverdiend, klinkt het euforisch. Wat een onzin! Een beleid baseer je best op grondig onderzoek, niet op lobbypraatjes van multinationals. De Vlaamse energiewaakhond VREG publiceerde vorig jaar een geactualiseerde kosten-batenanalyse over slimme meters - de derde studie op rij. Daaruit blijkt dat een volledige uitrol van slimme gas- en elektriciteitsmeters in Vlaanderen een slordige 1,6 miljard euro kost. Dat is geen 70, maar minstens 640 tot 800 euro per gezin. De VREG rekent het haarfijn uit: als de slimme meters er komen, wordt de energiefactuur in 2019 voor de consument exact 80 euro duurder. Jaarlijks!

Ten tweede, ook de bewering dat slimme meters de gezinnen helpen om energie te besparen snijdt geen hout. De energiewinst is minimaal. Onderzoekers van de ULB hielden in opdracht van de Europese consumentenorganisatie BEUC zes Europese slimme meterprojecten tegen het licht. De conclusie is ontluisterend. De energiebesparing schommelt in het beste geval tussen 2 procent en 4 procent, maar dat effect verdwijnt na enkele jaren. Ook uit een grootschalig proefproject van distributienetbeheerder Eandis bij 50.000 Vlaamse gezinnen blijkt dat het sop de kool niet waard is. De betrokken gezinnen realiseerden een besparing van nauwelijks 3 procent voor elektriciteit en... nul procent voor aardgas. De magere energiewinst weegt niet op tegen de enorme kosten van het mastodontproject.

Wie zijn energieverbruik van uur tot uur in de gaten wil houden heeft overigens helemaal geen slimme meter nodig. Vandaag al zijn er voor 50 euro monitors op de markt zijn die uw energieverbruik vanuit de klassieke meterkast draadloos doorsturen naar uw laptop of een display in de huiskamer, zodat u alle gegevens over uw verbruik kan aflezen. In plaats van 1,6 miljard te pompen in slimme meters die niemand wil, kan minister Turtelboom dat geld maar beter gebruiken voor de grootschalige isolatie van woningen en de duurzame energieproductie die we zo broodnodig hebben.

'De VREG rekent het haarfijn uit: als de slimme meters er komen, wordt de energiefactuur in 2019 voor de consument exact 80 euro duurder'

Tom De Meester is energiewatcher van de PVDA, auteur van Opgelicht. De energiezwendel van Electrabel & co' en co-auteur van De miljonairstaks en 7 andere ideeën om de samenleving te veranderen (EPO). De magere energiewinst weegt niet op tegen de enorme kosten van het mastodontproject, zo betoogt hij.