Gegevens

Geschreven: zondag 22 april 2018 19:35

De Standaard - "Vanaf 2019 wordt de digitale meter ingevoerd en verdwijnt de analoge meter met draaiteller uit de Vlaamse woningen. Bedoeling van de invoering van de nieuwe ‘slimme’ meter is dat de gebruiker straks een lagere factuur kan krijgen omdat de netbeheerder op het goedkoopste moment stroom zal kunnen kopen.

Maar omdat die meter gegevens uitwisselt met de netbeheerder en vice versa, staan sommige Vlamingen om privacy- en andere redenen niet te springen voor de aanschaf. Het probleem? Als consument kan je niet ‘neen’ zeggen, waarschuwt Test-Aankoop. In het huidige ontwerp van decreet zal volgens de consumentenorganisatie de netbeheerder de levering van elektriciteit of aardgas kunnen afsluiten als de consument weigert zijn oude meter te laten vervangen.

 Nederlands model

‘Vlamingen afsluiten van elektriciteit en aardgas is niet wenselijk en zal de steun voor de broodnodige energietransitie ondermijnen’, vindt Test-Aankoop. Het kabinet-Tommelein is het daar niet mee eens. ‘In Vlaanderen gaat het over een digitale meter, niet over een slimme meter. Het is een basisversie waaraan iedere burger naargelang van zijn noden extra functies kan toevoegen via apps. En dat verloopt niet via de netbeheerders’, zegt kabinetsmedewerker Stella Vansummeren. ‘De uitrol is bovendien goedgekeurd door de Privacycommissie’.

In een kritische brief aan het kabinet-Tommelein dringt Test-Aankoop niettemin aan op een alternatief: de invoering een zogeheten opt-out-clausule. In dat scenario kunnen consumenten er kosteloos voor kiezen om hun huidige meter te behouden of om de communicatiefuncties van hun nieuwe digitale meter te laten uitschakelen. Zoals dat nu al kan in Nederland.

‘In de parlementaire vragen die daarover werden gesteld, heeft minister Tommelein (Open VLD) echter altijd volgehouden dat het niet rendabel is om twee systemen naast elkaar te behouden. Maar zijn de kosten en baten van een dergelijk opt-out scenario wel bestudeerd?’, vraagt Test-Aankoop in de brief.

‘Er is hierover niet nog eens een studie nodig’, reageert Vansummeren. ‘In de Kema-studie van 2012 werd dit al meegenomen. Toen bleek dat een vrijwillige uitrol vanuit financieel-economisch perspectief een risicovolle optie is.’

Als maximaal 20 procent van de Vlamingen ‘neen’ zegt bij een vrijwillige uitrol, zou volgens de studie uit 2012 de businesscase al verlieslatend worden. En dat zou volgens het kabinet-Tommelein erg jammer zijn. Want de invoering van de digitale meter maakt het net veel flexibeler.

‘We kunnen bijvoorbeeld meer energie “sturen” en “gebruiken” als die beschikbaar is. De digitale meter geeft ook meer inzicht aan de verbruikers, waardoor het verbruik kan dalen. We kunnen zo ook efficiënter energiefraude opsporen en de meteropnemer zal verdwijnen, wat allemaal leidt tot minder kosten.’

16 euro per jaar?

Ten slotte is Test-Aankoop ook bekommerd om de kostprijs van de digitale meter voor de consument. Die werd door de energiewaakhond geschat (bij een uitrol van de digitale meter over twintig jaar) op iets meer dan 16 euro per jaar voor elektriciteit en 11,59 euro per jaar voor aardgas, telkens voor een gemiddeld gezin.

De Vreg gaf eerder al aan dat deze kosten ‘hoogstwaarschijnlijk’ overschat waren. Maar uit navraag blijkt dat de energiewaakhond geen nieuwe impactstudie heeft gepland, ook niet nu bekend is wie de nieuwe slimme meters zal leveren. ‘Maar als er een vraag van minister Tommelein zou komen om de studie te actualiseren, gaan wij dat uiteraard doen’, zegt woordvoerster Sofie Lauwaert. Bij het kabinet-Tommelein klinkt het dat die vraag binnenkort zal worden gesteld.

Is de digitale meter wel zo slim?

Test-Aankoop plaatst ook grote vraagtekens bij de functies van de digitale meter. De consumentenorganisatie stelt vast dat het kabinet-Tommelein gekozen heeft voor een basismodel, dat naar keuze kan worden uitgebreid met slimme toepassingen die door de markt worden ontwikkeld. En dat om de kosten van de meter zo laag mogelijk te kunnen houden.

‘Een insteek waarvoor wij begrip hebben’, schrijft de consumentenorganisatie. ‘Alleen is het zo dat de digitale meter pas een slimme meter wordt als de Vlaamse consument daar de middelen toe heeft. Zonder slimme toepassingen is een digitale meter voor de consument eigenlijk niets meer dan een duurdere versie van de huidige analoge meter.’" (nta)