10 tips voor een verantwoord gebruik van gsm en smartphone
- Gegevens
-
Geschreven: maandag 17 maart 2014 13:22
Reeds enkele jaren geleden stelde Beperk de Straling een flyer op met 10 tips voor een verantwoord gsm-gebruik, gebaseerd op een affiche van de Weense Artsenvereniging (http://www.aekwien.at/media/Plakat_Handy.pdf).
Die flyer kreeg nu een update en werd aangevuld met advies specifiek voor smartphone-gebruikers. Smartphones zoeken continu verbinding met een draadloos of mobiel netwerk en zorgen voortdurend voor hoge stralingspieken, een zeer problematische situatie. Het is hallucinant dat er zo weinig aandacht wordt besteed aan het feit dat een groot deel van onze medeburgers lopende antennes zijn geworden. De explosie van het gebruik van smartphones (en tablets) leidde tot een onzichtbare explosie van de (passieve) stralingsblootstelling.
Er zijn dringend productnormen nodig die de stralingspieken aan banden leggen, zowel in frequentie als intensiteit, wanneer men niet actief aan het surfen is op de smartphone.
Bij smartphones is het zaak om steeds de WiFi-antenne alsook de verbinding met 3G of 4G mobiel internet uit te schakelen wanneer men niet surft. Schakel de optie '(pakket)gegevens verzenden' en 'data roaming' steeds uit. De batterij zal zo ook langer meegaan.
Vermijd het streamen en downloaden van video's en muziek. Vermijd in het algemeen alle toepassingen en apps waarbij veel gegevens worden verzonden (o.a. Skype).
Download de PDF of het Word-document.
Om af te drukken en in uw omgeving te verspreiden! (Tweetalige versie als PDF, Word).
Lees meer...
Gsm en smartphone
- Gegevens
-
Geschreven: zaterdag 10 april 2010 09:50
|
"Wetenschappers discussiëren niet meer over de vraag of gsm's schadelijk zijn. De vraag is nu hoe schadelijk ze zijn."
Erik Huber, milieuspecialist van de Weense Artsenkamer
|
De gsm heeft de laatste 15 jaar een enorme opmars gemaakt en heeft de vaste telefoon langzaamaan verdrongen. Meer en meer mensen gebruiken uitsluitend nog een gsm.
Meer en meer wetenschappers maken zich echter zorgen over deze evolutie. Bellen met een gsm betekent immers dat men een krachtige microgolfzender pal tegen de hersenen houdt, zowat het belangrijkste en meest kwetsbare orgaan in ons lichaam. Er zijn significante wetenschappelijke aanwijzingen dat de uitgezonden gsm-straling de hersenen beschadigt en kanker kan veroorzaken.
Maar zijn gsm’s dan niet op hun veiligheid getest voor ze op de markt kwamen? Het antwoord is vreemd genoeg ‘neen’. Elke keer u met de gsm belt, doet u mee aan een grootschalig medisch experiment.
(Hersen)tumoren
Verschillende studies wijzen uit dat langdurig gsm-gebruik het risico op hersentumoren verhoogt. Eén studie meldt zelfs een verhoogd risico van maar liefst 240%. Ook voor tumoren op de gehoorszenuw (akoestische neuroma), speekselkliertumoren en oogkanker zijn er aanwijzingen voor een verhoogd risico.
Als gsm-straling kankerverwekkend is, dan is de vraag of ze uiteindelijk niet elke soort kanker in, op of rond het hoofd, of op andere locaties in het lichaam kan veroorzaken.
Gsm-verkoper en frequent gebruiker beklaagt zijn beroepskeuze. Het leverde hem namelijk een tumor op, aan de gsm-kant van zijn hoofd (artikel)
- Het verschil tussen studies gefinancierd door de telecomindustrie vs. onafhankelijke studies. Een artikel uit De Morgen
Andere schadelijke effecten
In de media wordt quasi uitsluitend aandacht besteed aan hersentumoren. Maar er zijn nog andere verontrustende effecten die ons misschien nog meer zorgen moeten baren en waarvoor het risico allicht veel groter is. Inderdaad, het individueel risico op een hersentumor blijft al bij al beperkt, maar iedere gsm-gebruiker kan er van uitgaan dat zijn hersenen in meerdere of mindere mate beschadigd raken.
Een overzicht van andere effecten die studies in verband brengen met gsm-gebruik:
- Invloed op de productie van hormonen en neurotransmitters in de hersenen (serotonine, dopamine, melatonine, …)
- Invloed op de hersengolven
- Verhoogd risico op Alzheimer, Parkinson en andere neurodegeneratieve ziekten
- Verminderd geheugen, concentratie en denkvermogen
(De wetenschappelijke referenties hiervoor vindt u in de sectie 'Effecten op de gezondheid' -> 'Wat zegt de wetenschap')
De mogelijke schadelijke effecten van gsm-straling zijn dus talrijk en heel divers.
Bloed-hersenbarrière
Eén van de verontrustende effecten van gsm-straling is dat het de bloed-hersenbarrière doet lekken. Hierdoor kunnen vreemde en potentieel schadelijke stoffen uit het bloed de hersenen binnendringen. Onderzoeker Leif Salford toonde aan dat dit de hersencellen beschadigt of doet afsterven. Op termijn kan dit onder andere leiden tot een verminderde hersenfunctie en (vroegtijdige) Alzheimer.
Het effect werd reeds in verschillende studies gereproduceerd en doet zich voor vanaf een stralingsniveau van 0,9 V/m. Ook zwakkere stralingsniveaus blijken dus schadelijk en Salford en zijn onderzoeksteam waarschuwen dan ook dat passieve blootstelling aan de gsm-straling van omstanders de hersenen kan beschadigen.
 Rechts de bestraalde rattenhersenen: de vlekken wijzen op lekkage van albumine, een stof die niet in de hersenen thuishoort
Wetenschappelijke referenties zijn te vinden op de volgende website (onderaan)
Zie ook volgende studies:
Lu et al., 2009, Sirav & Seyhan, 2009; Sirav & Seyhan, 2011
|
Kinderen nog kwetsbaarder
Voor kinderen zijn de risico’s van gsm-gebruik nog groter. Dit komt omdat:
- Hun hersenen en andere organen nog volop aan het ontwikkelen zijn
- Hun schedel dunner is en de omvang van het hoofd kleiner, waardoor een kinderhoofd proportioneel meer straling absorbeert dan het hoofd van een volwassene
Absorptie van de straling in het hoofd bij kinderen vs. bij volwassenen
Ondanks de vermeende onzekerheid over gsm-straling, is er eensgezindheid onder medische specialisten dat kinderen en jongeren best geen gsm gebruiken. Sommige experts, zoals de Weense Artsenkamer, leggen de leeftijdsgrens op 16 jaar, anderen op 18.
Ook foetussen zijn natuurlijk ook uiterst kwetsbaar. Een studie gepubliceerd in het wetenschappelijke vakblad Epidemiology toonde aan dat gsm-gebruik tijdens de zwangerschap geassocieerd is met een grotere kans dat het kind later gedrags- en emotionele problemen zal vertonen. Ook genetische schade is mogelijk, hetgeen tot miskramen, geboorte-afwijkingen en aandoeningen op latere leeftijd kan leiden. Zwangere vrouwen gebruiken dan ook best geen gsm.
- Enkele Brusselse gemeenten sensibiliseren kinderen en adolescenten door middel van een brochure die op school wordt uitgedeeld.
Campagne van de overheid in de Franse stad Lyon om gsm-gebruik door kinderen te ontmoedigen (meer informatie en foto's)
Wat de Russische Commissie voor Niet-Ioniserende Straling (RCNIRP) zegt over gsm-gebruik door kinderen:
"Electromagnetic fields affect not just a human health in general, but also the processes of the higher nervous activity, including behavior and thinking.
Persons under 18 years should not use mobile phones.
The current safety standards for exposure to microwaves from the mobile phones have been developed for adults and don't consider the characteristic features of the children's organism.
The following health hazards are likely to be faced by children mobile phone users in the short term: disruption of memory, decline of attention, diminishing learning and cognitive abilities, increased irritability, sleep problems, increase in sensitivity to the stress, increased epileptic readiness.
Expected (possible) health risks on the long term: brain tumors, tumors of acoustical and vestibular nerves (at the age of 25-30 years), Alzheimer's disease, acquired dementia, depressive syndrome, and other types of degeneration of the nervous structures of the brain (at the age of 50 to 60).
We believe that this risk is not much lower than the risk to the children's health from tobacco or alcohol.
We emphasize the ultimate urgency to defend children's health from the influence of mobile communication systems. We appeal to government authorities, to the entire society to pay closest attention to this coming threat and to take adequate measures in order to prevent negative consequences to the future generation's health."
Bron: open brief van Yuri Grigoryev, professor aan het Institute of Biophysics en voorzitter van het RCNIRP
|
Ook passieve blootstelling problematisch
Mensen die met de gsm bellen kunnen ook de hersenen en het lichaam van omstanders aantasten. Een gsm in werking veroorzaakt immers significant verhoogde stralingsniveaus die tot op enkele meters afstand meetbaar kunnen zijn, afhankelijk van de omstandigheden. Er bestaat dus een probleem van passieve blootstelling, zoals dat ook bij roken bestaat.
Dit probleem stelt zich op alle openbare plaatsen. Maar vooral op het openbaar vervoer is situatie op dit moment hoogst problematisch. Doordat men zich verplaatst en doordat het voertuig gemaakt is van metaal (dat de straling tegenhoudt en terugkaatst), geraakt het gsm-signaal minder vlot tot bij de dichtstbijzijnde gsm-antenne. De gsm moet hierdoor op maximale kracht stralen. Bovendien weerkaatst de straling tegen de metalen vlakken. Het resultaat zijn zeer hoge stralingsniveaus, ook voor alle mensen (kinderen en zwangere vrouwen inclusief) die zich in de buurt bevinden (tot op enkel meters afstand).
Het is dan ook hoog tijd dat de overheid en openbare vervoersmaatschappijen zorgt voor stralingsvrije zones (coupés) op het openbaar vervoer, net zoals er vroeger rookvrije coupés beschikbaar waren. Meer algemeen zouden er maatregelen genomen moeten worden tegen ongewenste blootstelling in de openbare ruimte, al was het maar door mensen te sensibiliseren om steeds afstand te houden tot anderen.
- Brief van Beperk de Straling aan de regering en het parlement waarin we maatregelen vragen tegen de passieve blootstelling aan gsm-straling op het openbaar vervoer
Is er geen veiligheidsnorm voor gsm’s?
Toch wel, maar ze biedt jammer genoeg geen veiligheid.
De SAR-waarde
De veiligheidsnorm voor gsm's heet de SAR-waarde. SAR staat voor 'Specific Absorption Rate' of in het Nederlands 'Specifiek Absorptie Tempo' (SAT). Het is een grootheid die uitdrukt hoeveel stralingsenergie er in het lichaam wordt geabsorbeerd. Als er te veel energie wordt opgenomen in het lichaam, leidt dat tot opwarming van het weefsel. Bij te sterke opwarming ontstaan er schadelijke effecten, zoals verbranding van de huid, cataract of onvruchtbaarheid.
De SAR waarde kan berekend worden voor het hele lichaam, of voor een bepaald lichaamsdeel, zoals het hoofd (lokale SAR).
Voor gsm's bedraagt de maximale lokale SAR waarde (hoofd en romp) 2 Watt per kilogram lichaamsweefsel (W/kg). Deze norm is vastgelegd in een Europese aanbeveling, die op haar beurt teruggaat op de normen bepaald door het ICNIRP (International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection). In de Verenigde Staten geldt een norm van 1,6 W/kg.
Het ICNIRP bepaalde deze norm op basis van metingen op een zak met vloeistof, die model moest staan voor een menselijk hoofd. Die zak stelde men vervolgens bloot aan straling en men kijkt vanaf welk stralingsniveau de vloeistof te sterk begint op te warmen. De norm is bedoeld om deze opwarming binnen de perken te houden.
|
Maar zoals onder andere Prof. Moshchalkov, een natuurkundige aan de universiteit van Leuven, schamper opmerkte in een artikel (deel 1 en 2) in De Standaard, zijn onze hersenen meer dan een zak vloeistof. De huidige normen werden vastgelegd door elektrotechnische ingenieurs, die wegens een gebrekkige kennis over het menselijk lichaam voorbij gaan aan het feit dat onze hersenen bestaan uit een hyperfijne en geleidende structuur van membranen en zenuwcellen. Die zenuwcellen gebruiken zelf zeer zwakke elektrische signalen om met elkaar te communiceren. Wetenschappers vermoeden dat die celcommunicatie gemakkelijk kan worden verstoord door de krachtige microgolfstraling van een gsm.
Vele wetenschappers stellen dan ook dat de huidige SAR-norm (veel) te hoog is. Zo pleit o.a. het Duits Federaal Bureau voor Stralingsbescherming voor een SAR-norm van 0,6 W/kg. Anderzijds zijn er aanwijzingen dat gsm's met een lage SAR juist moeilijker verbinding maken met het netwerk, waardoor ze in de praktijk juist méér zouden stralen (meer info hierover).
Maar de vraag is of SAR überhaupt de juiste grootheid is om de veiligheidsnorm op te baseren. De SAR norm is gebaseerd op de veronderstelling dat straling enkel schadelijk kan zijn door opwarming van weefsel (thermisch effect). Deze veronderstelling is foutief gebleken, aangezien studies veel sub-thermische schadelijke effecten aan het licht brachten. Die sub-thermische effecten ontstaan bij relatief zwakke stralingsniveaus, te zwak om opwarming te veroorzaken. Het ICNIRP, de instantie die internationaal de stralingsnormen vastlegt en vele andere gezondheidsinstanties weigeren echter hardnekkig deze sub-thermische effecten te erkennen.
|
"Life evolved with negligible levels of microwave radiation. An increasing number of scientists speculate that our own cells, use the microwave spectrum to communicate with one another, like children whispering in the dark, and that cell phones, like jackhammers, interfere with their signaling."
Arthur Firstenberg in 'The largest biological experiment ever'
|
Wat kunt u doen?
Er zijn verschillende manieren waarop u voor uzelf het risico kunt verkleinen. De belangrijkste tip is om uw gsm zo weinig en zo kort mogelijk te gebruiken. Maak zo veel mogelijk gebruik van de vaste telefoon.
|
10 tips voor een verantwoord gsm-gebruik
- Bel zo weinig en zo kort mogelijk (1-2 minuten). Geef altijd de voorkeur aan de vaste telefoon, aan internettelefonie (niet draadloos) of aan een sms.
- Kinderen en jongeren onder de 16 jaar gebruiken best geen gsm. Dit geldt ook voor zwangere vrouwen.
- Als u een gesprek opzet (het nummer bevestigt), houd dan het toestel zo ver mogelijk van uw hoofd.
- Gebruik uw gsm niet in voertuigen zoals auto, bus of trein want bij slechte ontvangst (kooi van Faraday) zendt uw toestel op maximaal vermogen (meer straling)
- Als u een sms-bericht stuurt of gebruik maakt van andere diensten, houd het toestel dan zo ver mogelijk van uw lichaam.
- Blijf altijd uit de buurt van anderen als u met uw gsm belt (enkele meters), anders worden zij mee bestraald.
- Bewaar uw gsm niet vlakbij het lichaam. In de broekzak kan het bvb. de mannelijke vruchtbaarheid negatief beïnvloeden.
- Schakel de gsm ‘s nachts uit. Leg hem niet in de buurt van het hoofd.
- Gebruik uw gsm enkel voor sms en telefonie en zeker niet voor internet (3G of WiFi), e-mail, TV, versturen foto’s, downloaden, etc.
- Gebruik liefst een handenvrije headset (‘oortje’) met draad, maar let op: sommige oortjes geleiden de straling. Kies daarom een headset met een kabeltje van kunststof/plastic, gevuld met lucht.
En wist u dat hoe minder en hoe korter we met de gsm bellen, hoe minder gsm-masten er nodig zijn?
Download en print de flyer met de 10 tips en verspreid dit in uw omgeving!
|
Wat kan de overheid doen?
- Een sensibiliseringscampagne opzetten omtrent de risico’s en aanmoedigen tot een verstandig gebruik van gsm/smartphone.
Ook het Europees Parlement riep reeds op tot een grootschalige informatiecampagne, zoals beschreven in hun resolutie van 2009 (aangenomen is met 559 stemmen voor, 22 stemmen tegen en 8 onthoudingen).
Het EU Parlement stelt voor "om een deel van de financiële bijdrage van de Gemeenschap voor studies betreffende EMV's aan te wenden voor een grootschalige campagne om Europese jongeren bewust te maken van de goede praktijken bij het gebruik van de mobiele telefoon, zoals handsfreetoestellen gebruiken, oproepen kort houden, telefoons uitschakelen wanneer ze niet worden gebruikt (zoals in de klas), en telefoons gebruiken in gebieden met goede ontvangst"
- Zorgen voor gsm-vrije zones op het openbaar vervoer om ongewilde passieve blootstelling tegen te gaan
- Een verbod op gsm-gebruik door kinderen jonger dan 16 jaar. Gsm-gebruik door zwangere vrouwen ontmoedigen.
- Het verbieden van gsm-marketingcampagnes gericht op kinderen en jongeren
Help mee sensibiliseren - druk de flyer '10 tips voor een verantwoord gsm-gebruik' af en verspreid deze in uw omgeving.
|
Voor meer artikels, nieuwsberichten en informatie over de schadelijkheid van gsm en smartphone, klik hier
|
U kunt ons steeds mailen voor de (wetenschappelijke) referenties die de uitspraken op deze pagina onderbouwen. Het zou te veel ruimte in beslag nemen om alle referenties hier op te nemen.
